Kolon ve rektum gastrointestinal sistem adı da verilen sindirim sisteminin parçalarıdır. Kolon ve rektum kalın bağırsağı oluştururlar. Kalın bağırsağın büyük kısmını oluşturan kolon yaklaşık 1.5 metre uzunluğunda kaslardan oluşan bir tüp şeklindedir.Geçtiğimiz on yıl içinde kalın bağırsak kanserlerinin tanı ve tedavisinde birçok ilerleme sağlanmıştır. Buna rağmen kalın bağırsak kanserleri halen tüm dünyada en önemli sağlık problemlerinden biri olup her yıl milyonlarca insanın hayatını tehdit etmeye devam etmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre ölüm nedeni olarak kanser, kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer almaktadır.
Mart ayı kolon kanseri farkındalık ayı kapsamında Diyetisyenimiz Rıdvan KÖK Halk Eğitim Merkezi kursiyerlerine, kalın bağırsak kanserinden korunmada beslenmenin önemi ile ilgili eğitim verdi.Eğitim etkinliğimiz sırasında katılımcılara konu ile ilgili bilgilendirici broşürler dağıtıldı.
Kalın bağırsak kanserinin belirtileri dışkıyla beraber veya dışkılama öncesi makattan kan gelmesi, halsizlik, çabuk yorulma veya nefes darlığı, dışkılama alışkanlığında değişiklik, dışkı çapında incelme , dışkılama sorası rahatlayamama, hala dışkı varmış gibi hissetme, kabızlık-ishal periyodları, dışkı ile sümüğümsü akıntı gelmesi, karın ağrısı, karında şişlik, bulantı-kusmadır.Kalın bağırsak kanserinin en sık görülen belirtilerinden biri makattan kan gelmesidir. Maalesef bu şikâyetleri olan hastaların büyük bir kısmı şikâyetlerinin nedeninin basur olduğunu düşünerek uzun bir süre doktora başvurmaz. Oysa makattan kan gelmesinin basurun yanı sıra kalın bağırsak kanseri dahil başka birçok hastalıkta da görülebilir. Bu nedenle 50 yaş üstündeki hastalarda kanserden şüpheleniliyor ise hastanın bilinen hemoroidal hastalığı olsa bile kolonoskopik inceleme de mutlaka yapılmalıdır.
Kalın bağırsak kanserleri sigara ve alkol kullananlarda, az lifli gıda (sebze, meyve) alanlarda, diyabet, obezite sorunu olanlarda ve hareketsiz bir yaşam tarzına sahip kişilerde daha sıktır.Çok genç yaşlarda da görülmekle birlikte hastalığın sıklığı yaşla birlikte artar.Polipler en önemli risk faktörüdür. Çoğu kanser polip zemininde başlar.Anne, baba veya kardeşlerde kalın bağırsak kanseri olan kişilerde kanser gelişme riski artar. Özellikle kanserli kişiler 50 yaşın altında ise risk daha da artmıştır.
Kalın bağırsak kanseri erken evrede yakalandığında tedavisi mümkün olan hastalıklardan biridir. Bunun için kanser erken evrede ya da daha iyisi hiç oluşmadan (prekanseröz aşamada) tespit edilmelidir. Şikâyeti olan hastaların hemen doktora başvurması tabi ki çok önemlidir ama şikâyet oluşturmuş kalın bağırsak kanserlerinin çoğu maalesef erken evreyi geçmiş olur. Bu nedenle hiçbir şikâyeti olmasa da sağlıklı insanların kolorektal kanser taramaları kapsamında 50-70 yaş aralığındaki erkek ve kadınların 2 yılda bir gaitada gizli kan testi,10 yılda bir ise kolonoskopi yaptırması gerekmektedir.
Gaitada gizli kan testi 50-70 yaş aralığındaki hastalara aile sağlığı merkezlerinde ücretsiz yapılmaktadır.